Spichrze zbożowe bydgoskie należą do typu spichrzów tranzytowych - przeładunkowych - portowych. W największej liczbie powstały w końcu XVIII w. i w XIX w., tj. w okresie intensywnego rozwoju miasta przez zaborcę pruskiego. Nie ma w Bydgoszczy spichrzów starszych, tj. z okresu przedrozbiorowego.
Spichrze tranzytowe często należały do kupców zbożowych, którzy nabywali ziarno od producentów i sprzedawali je na eksport. Ważna więc była taka funkcja spichrzów tranzytowych, która polegała na zapewnieniu szybkości załadunku i zapewnieniu sprawności czynności magazynowych. Dlatego m.in. ich wyróżnikiem jest ulokowanie możliwie najbliżej nabrzeża portowego, często w zwartej, wysokiej - kilkupiętrowej zabudowie.
Aż do XVI w. Bydgoszcz nie brała większego udziału w polskim handlu zbożem. Do 1484 r. mieszczanie bydgoscy nie mieli nawet prawa prowadzenia handlu spławnego (żadnym towarem) na Wiśle (wprawdzie w przywileju lokacyjnym miasta mieszczanie zostali uprawnieniu do spławu, ale tylko na rzece Brdzie). Nie powstały więc tu spichrze gotyckie, tak charakterystyczne dla hanzeatyckiego Torunia czy Elbląga unikatowe budowle typu domu-spichrza. Dopiero w 1484 r. król Kazimierz Jagiellończyk wydał bydgoszczanom przywilej umożliwiający prowadzenie spławu wiślanego, co jednak spotykało się z dość częstymi próbami zahamowania tego przez kupców toruńskich i gdańskich, prowadząc często do ostrych zatargów i interwencji. Ostatecznie w XVI w. uzyskali bydgoszczanie nieskrępowany udział w żegludze na Wiśle. W 2. poł. XVI w. Bydgoszcz obok Torunia i Grudziądza stała się największym dostarczycielem polskiego zboża do Gdańska; wtedy to przeciętnie spławiano rocznie ok. 2030 łasztów zboża z Bydgoszczy i ok. 2370 łasztów zboża z Torunia. Jednak zasadniczą różnicą było to, kto prowadził ten handel zbożem: w przypadku Bydgoszczy zdecydowana większość samych mieszczan nie trudniła się tym - nie było tu bogatych kupców-hurtowników zbożowych jak w Gdańsku, Toruniu czy w Kazimierzu Dolnym - a jedynie świadczyła usługi transportowe swoimi statkami (bractwo szyprów w Bydgoszczy powstało w 1487 r., bractwo sterników w 1591 r.) dla szlachty, głównie wielkopolskiej, mniej kujawskiej, a także dla kupców gdańskich, posiadających swoje magazyny m.in. w Bydgoszczy. Jest to więc odzwierciedlenie sytuacji panującej w ówczesnej Polsce: w wyniku polityki i ustaw antymiejskich i antymieszczańskich szlachta starała się wyeliminować kupców miast polskich z prowadzenia handlu na swoją rzecz, jednak ustawy te nie obejmowały autonomicznego Gdańska i Torunia, stąd niekrępowana działalność kupców zbożowych tych dwóch miast.
Właścicielami spichrzy w Bydgoszczy byli nie tylko mieszczanie bydgoscy; dużą część stanowiła szlachta kujawska, wielkopolska osiadła w Bydgoszczy (posiadająca spichrze w podbydgoskich Bartodziejach), kupcy gdańscy, a także biskupstwo gnieźnieńskie, co było kolejnym czynnikiem ograniczającym udział mieszczaństwa Bydgoszczy w handlu zbożem i spławem wiślanym.
Do dziś nie zachowały się żadne ze spichrzy z tego okresu; były to budynki drewniane lub szachulcowe w liczbie kilkunastu, zniszczone w czasie wojen szwedzkich.
Po wojnach szwedzkich w poł. XVII w. Bydgoszcz przestała się liczyć jako ośrodek handlowy i gospodarczy. W wyniku upadku liczba ludności miasta spadła do ok. 900 w 1772 r., zamarł spław rzeczny i handel.
Nowa era - nie tylko dla handlu bydgoskiego - ale dla Bydgoszczy w ogóle nastała po włączeniu miasta do zaboru pruskiego w 1772 r. (patrz: Historia Bydgoszczy). Wtedy to w wyniku sterowanej przez władze pruskie, intensywnej akcji rozwoju miasta i po wybudowaniu w 1774 r. Kanału Bydgoskiego, Bydgoszcz rozkwitła gospodarczo, w dużej mierze w oparciu o handel spławny zbożem i drewnem. Pruskie wspieranie handlu objawiało się np. zwolnieniem osiedlających się w Bydgoszczy kupców niemieckich od cła i akcyzy (podobnie w przypadku fabrykantów i rzemieślników, którym zwracano całość kosztów przeniesienia się do Bydgoszczy, także ich rodzin i pracowników fabryk). W tym okresie (do końca XVIII w.) powstało kilka spichrzów finansowanych bezpośrednio lub pośrednio z kasy państwa pruskiego, zachowanych do dziś, np. Biały Spichrz, trzy spichrze przy ul. Grodzkiej 7, 9, 11, a także spichrze przy ul. Grodzkiej 13 i 15 zniszczone pożarem w 1960 r. oraz wielki 3-skrzydłowy zespół spichrzy ryglowych (tzw. spichrze królewskie) wzniesiony przez państwo pruskie w 1789 r., zniszczony w 1945 r. przy obecnej ul. Focha (w miejscu dzisiejszego gmachu Opery Nova),
